Altıncı Kısım
Geçici
Hükümler
Geçici
Madde 1- Anayasanın, halkoylaması sonucu, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası
olarak kabul edildiğinin usulünce ilanı ile birlikte, halkoylaması tarihindeki
Milli Güvenlik Konseyi Başkanı ve Devlet Başkanı, Cumhurbaşkanı sıfatını
kazanarak, yedi yıllık bir dönem için, Anayasa ile Cumhurbaşkanına tanınan
görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır. 18 Eylül 1980 tarihinde Devlet
Başkanı olarak içtiği and yürürlükte kalır. Yedi yıllık sürenin sonunda
Cumhurbaşkanlığı seçimi Anayasada öngörülen hükümlere göre yapılır.
Cumhurbaşkanı,
ilk genel seçimler sonucu Türkiye Büyük Millet Meclisi toplanıp Başkanlık
Divanı oluşuncaya kadar, 12 Aralık 1980 gün ve 2356 sayılı Kanunla teşekkül
etmiş olan Milli Güvenlik Konseyinin Başkanlığını da yürütür.
İlk
milletvekili genel seçimleri sonunda Türkiye Büyük Millet Meclisi toplanıp
göreve başlayıncaya kadar geçecek süre içinde, Cumhurbaşkanlığının herhangi bir
surette boşalması halinde, Milli Güvenlik Konseyinin en kıdemli üyesi, Türkiye
Büyük Millet Meclisi toplanıp,Anayasaya göre yeni Cumhurbaşkanını seçinceye
kadar Cumhurbaşkanına vekalet eder ve O’ nun Anayasadaki bütün görevlerini
yerine getirir ve yetkilerini kullanır.
Geçici
Madde 2- 12 Aralık 1980 gün ve 2356 sayılı Kanunla kuruluşu gösterilen
Milli Güvenlik Konseyi, Anayasaya dayalı olarak hazırlanacak Siyasi Partiler
Kanunu ile Seçim Kanununa göre yapılacak ilk genel seçimler sonucu Türkiye
Büyük Millet Meclisi toplanıp Başkanlık Divanını oluşturuncaya kadar 2324
sayılı Anayasa Düzeni Hakkında Kanun ve 2485 sayılı Kumcu Meclis Hakkında
Kanunlara göre görevlerini devam ettirir.
Anayasanın
kabulünden sonra 2356 sayılı Kanunun 3. maddesindeki Milli Güvenlik Konseyi
Üyeliklerinden birisinin herhangi bir nedenle boşalması halinde doldurulması
usulüne ilişkin hüküm uygulanmaz.
Türkiye
Büyük Millet Meclisi toplanıp göreve başladıktan sonra, Milli Güvenlik
Konseyi,altı yıllık bir süre için Cumhurbaşkanlığı Konseyi haline dönüşür ve
Milli Güvenlik Konseyi Üyeleri, Cumhurbaşkanlığı Konseyi Üyesi sıfatını
alırlar. Milli Güvenlik Konseyi üyesi olarak 18 Eylül 1980 tarihinde içtikleri
and yürürlükte kalır. Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyeleri,Anayasada Türkiye Büyük
Millet Meclisi üyelerinin haiz bulundukları özlük hakları ile dokunulmazlığına
sahip olurlar. Altı yıllık süre sonunda Cumhurbaşkanlığı Konseyinin hukuki
varlığı sona erer.
Cumhurbaşkanlığı
Konseyinin görevleri şunlardır:
a) Türkiye
Büyük Millet Meclisine kabul edilerek Cumhurbaşkanlığına gönderilen,Anayasada
yazılı temel hak ve hürriyetlere ve ödevlere, laiklik ilkesine, Atatürk
İnkılaplarının, milli güvenliğin ve kamu düzeninin korunmasına, Türkiye
Radyo-Televizyon Kurumuna, Milletler arası andlaşmalara, dış ülkelere silahlı
kuvvet gönderilmesine ve savaş haline dair kanunlar ile Cumhurbaşkanınca
gerekli görülen diğer kanunları Cumhurbaşkanına tanınan onbeş günlük sürenin
ilk on günü içinde incelemek;
b)
Cumhurbaşkanının istemi ve tespit edeceği süre içinde:
Milletvekili
genel seçimlerinin yenilenmesine, olağanüstü yönetim yetkisinin kullanılmasına
ve alınacak tedbirlere, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun yönetim ve
gözetimine, gençliğin yetiştirilmesine ve Diyanet İşlerinin düzenlenmesine
ilişkin konulan incelemek ve görüş bildirmek;
c)
Cumhurbaşkanının istemine göre, iç ve dış güvenlik ile gerekli görülen diğer
konularda inceleme ve araştırma yapmak ve sonuçlarını Cumhurbaşkanına sunmak.
Geçici
Madde 3- Anayasaya göre yapılacak ilk milletvekili genel seçimi sonucunda
Türkiye Büyük Millet Meclisi toplanıp, Başkanlık Divanını oluşturması ile
birlikte;
a) 27 Ekim
1980 gün ve 2324 sayılı Anayasa Düzeni Hakkında Kanun,
b) 12
Aralık 1980 gün ve 2356 sayılı Milli Güvenlik Konseyi Hakkında Kanun,
c) 29
Haziran 1981 gün ve 2485 sayılı Kurucu Meclis Hakkında Kanun,
Yürüklükten
kalkar ve Milli Güvenlik Konseyi ile Danışma Meclisinin hukuki varlıkları sona
erer.
Geçici
Madde 4- (17.05.1987 tarih ve 3361 sayılı Kanunu 4. maddesi ile yürürlükten
kaldırılmıştır.)
Geçici
Madde 5- Yapılacak ilk milletvekili genel seçimi sonucunun Yüksek Seçim
Kurulunca ilanını takip eden onuncu gün, Türkiye Büyük Millet Meclisi
Ankara'da, Türkiye Büyük Millet Meclisi binasında, saat 15.00 de kendiliğinden
toplanır. Bu toplantıya en yaşlı milletvekili başkanlık eder. Bu toplantıda
milletvekilleri and içerler.
Geçici
Madde 6- Anayasaya göre kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplantı ve
çalışma- ları için kendi iç tüzükleri yapılıncaya kadar, Millet Meclisinin 12
Eylül 1980 tarihinden önce yürürlükte olan iç tüzüğünün, Anayasaya aykırı
olmayan hükümleri uygulanır.
Geçici
Madde 7- İlk milletvekili genel seçimi sonunda, Türkiye Büyük Millet
Meclisi toplanıp, yeni Bakanlar Kurulu kuruluncaya kadar, iş başında olan
Bakanlar Kurulunun görevi devam eder.
Geçici
Madde 8- Anayasa ile kabul edilmiş olan yeni organ, kurum ve kurulların
kuruluş, görev, yetki ve işleyişleri ile ilgili kanunlarla, Anayasada konulması
veya değiştirilmesi öngörülen diğer kanunlar, Anayasanın kabulünden başlayarak
Kurucu Meclisin görev süresi içerisinde, bu süre içerisinde
yetiştirilemeyenler, seçimle gelen Türkiye Büyük Millet Meclisinin ilk
toplantısını izleyen bir yıl sonuna kadar çıkartılır.
Geçici
Madde 9- İlk genel seçimler sonucu toplanacak Türkiye Büyük Millet
Meclisinin Başkanlık Divanı kurulduktan sonra altı yıllık süre içinde yapılacak
Anayasa değişikliklerini Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisine geri
gönderebilir. Bu takdirde Türkiye Büyük Millet Meclisinin geri gönderilen
Anayasa değişikliği hakkındaki kanunu, aynen kabul edip tekrar Cumhurbaşkanına
gönderebilmesi, üye tamsayısının dörtte üç çoğunluğunun oyu ile mümkün olabilir.
Geçici
Madde 10- Mahalli idare seçimleri en geç Türkiye Büyük Millet Meclisinin
ilk toplantısını izleyen bir yıl içinde yapılır.
Geçici
Madde 11- Anayasanın halkoyu ile kabul edildiği tarihte Anayasa Mahkemesi
asıl ve yedek üyesi olanların kadroları ile görevleri devam eder. Bunlardan
Anayasa Mahkemesince belli görevlere seçilenlerin bu suretle kazanmış oldukları
sıfatları saklı kalır.
Anayasa
Mahkemesi asıl üye sayısı onbire ininceye kadar boşalan asıl üye kadrosuna,
asıl ve yedek üye sayısı toplamı onbeşe ininceye kadar da boşalan yedek üye
kadrosuna seçim yapılamaz. Anayasa Mahkemesinin yeni düzenlemeye intibakı
sağlanıncaya kadar asıl üye sayısının onbirden, asıl ve yedek üye sayılan
toplamının onbeşten aşağı düşmesi nedeniyle yapılacak seçimlerde bu Anayasanın
kabul ettiği esasa ve sıraya uyulur.
Anayasa
Mahkemesi asıl üye sayısı onbire ininceye kadar dava ve işlerde 22.04.1962 gün
ve 44 sayılı Kanunun öngördüğü toplanma yeter sayısı uygulanır.
Geçici
Madde 12- 13.05.1981 gün ve 2461 sayılı Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
Kanunun geçici 1. maddesi uyarınca Yargıtay ve Danıştay’dan Kurulun asıl ve yedek
üyeliğine; 1730 sayılı Yargıtay Kanununa 25.06.1981 gün ve 2483 sayılı Kanunla
eklenen geçici madde uyarınca Cumhuriyet Başsavcılığı ile Cumhuriyet
Başsavcıvekilliğine; 06.01.1982 gün ve 2575 sayılı Danıştay Kanununun geçici
14. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Danıştay Başkanlığına, Başsavcılığına,
Başkan vekilliklerine ve daire başkanlıklarına Devlet Başkanınca seçilmiş
bulunanlar, seçildikleri dönem için bu görevlerine devanı ederler.
06.01.1982
gün ve 2576 sayılı Kanunun geçici maddelerinin idari mahkemeler Başkan ve
üyeliklerine atamalara ilişkin hükümleri de saklıdır.
Geçici
Madde 13- Hakimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna Yargıtay’dan seçilmesi
gereken bir asıl ve bir yedek üyenin seçimleri Anayasanın yürürlüğe girdiği
tarihi izleyen yirmi gün içinde yapılır.
Seçilen
üyeler göreve başlayıncaya kadar Kurul, toplantı yeter sayısını oluşturacak
yedek üyenin katılmasıyla çalışmalarını yapar.
Geçici
Madde 14- Sendikaların gelirlerini Devlet bankalarında muhafaza etmelerine
ilişkin yükümlülükleri, Anayasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç
iki yıl içinde yerine getirilir.
Geçici
Madde 15- 12 Eylül 1980 tarihinden, ilk genel seçimler sonucu toplanacak
Türkiye Büyük Millet Meclisinin Başkanlık Divanını oluşturuncaya kadar geçecek
süre içinde, yasama ve yürütme yetkilerini Türk milleti adına kullanan, 2356
sayılı Kanunla kurulu Milli Güvenlik Konseyinin, bu Konseyin yönetimi döneminde
kurulmuş hükümetlerin, 2485 sayılı Kurucu Meclis Hakkında Kanunla görev ifa
eden Danışma Meclisinin her türlü karar ve tasarruflarından dolayı haklarında
cezai, mali veya hukuki sorumluluk iddiası ileri sürülemez ve bu maksatla
herhangi bir yargı merciine başvurulamaz.
Bu karar ve
tasarrufların idarece veya yetkili kılınmış organ, merci ve görevlilerce
uygulanmasından dolayı, karar alanlar, tasarrufta bulunanlar ve uygulayanlar
hakkında da yukarıdaki fıkra hükümleri uygulanır.
Bu dönem
içinde çıkarılan kanunlar, kanun hükmünde kararnameler ile 2324 sayılı Anayasa
Düzeni Hakkında Kanun uyarınca alınan karar ve tasarrufların Anayasaya
aykırılığı iddia edilemez.
Geçici
Madde 16- Anayasanın halk oylamasına ilişkin oy verme kütüğünde ve sandık
listesinde kaydı ve oy kullanma yeterliği bulunduğu halde hukuki veya fiili
herhangi bir mazereti olmaksızın halk oylamasına katılmayanlar, Anayasanın halk
oylamasını takip eden beş yıl içinde yapılacak genel ve ara seçimleri ile
mahalli seçimlere ve diğer halk oylamalarına katılamazlar, seçimlerde aday
olamazlar.